A resposta iraniana a Israel

Os asasinatos cometidos os derradeiros días de xullo no Líbano e en Irán veñen de provocar un incremento da tensión en Oriente Medio que pode rematar nunha confrontación bélica de incalculábeis proporcións, caso de haber un enfrontamento directo entre Israel e Irán que contaxiaría os países veciños. Fuad Shukr, alto xefe militar de Hezbollah, e Ismail Haniyeh, responsábel político de Hamás e figura chave nas conversas que buscan o remate da actual fase de ataques de Israel en Gaza e o intercambio de prisioneiros, había tempo que estaban no listado de persoas a eliminar; pero eses dous asasinatos e outras actuacións de Israel nos últimos tempos son só pasos cara ao obxectivo principal, que é conseguir unha resposta por parte de Irán. Toleou Netanyahu? Os asasinatos de xullo non son unha novidade, tendo en conta a tradición do Estado sionista israelí, pois nos últimos anos asasinou científicos que traballaban no programa nuclear iraniano e importantes mandos militares. Pero no ataque do 1 de abril ao Consulado iraniano en Siria e no asasinato de Haniyeh estamos a falar de algo máis; no primeiro caso atácase unha representación diplomática oficial, e no segundo actúase na propia capital iraniana asasinando un dirixente de Hamás convidado á toma de posesión do novo presidente Masoud Pezeshkian, dirixente que era considerado dentro da organización de resistencia palestina como cabeza do sector partidario de chegar a unha tregua en Gaza. Un acordo de alto o fogo en Gaza con intercambio de prisioneiros e retirada de tropas israelís favorecería a distensión Aínda que todo poida parecer froito dun repentino ataque de loucura de Netanyahu non o é, Israel con esas actuacións busca reducir a presión que sofre debido ao impacto que en parte da súa sociedade e no mundo teñen as atrocidades de Gaza; unha resposta militar de Irán apartaría os focos do xenocidio do pobo palestino e levaría os aliados internacionais de Israel a pechar filas. Nestes últimos días puidemos ver xa algúns dos efectos buscados por Netanyahu, co envío por parte dos EUA de novos buques de guerra a unha zona na que conta permanentemente con máis de 30.000 soldados. Ademais Alemaña, Francia e Reino Unido, o pasado luns, emitiron unha declaración conxunta na que amosan a súa preocupación polo aumento da tensión, pero non nomean Israel, botando sobre Irán toda a responsabilidade do que poida pasar ao advertirlle de que deberá asumir "a responsabilidade das accións que poñan en perigo esta oportunidade de paz e estabilidade. Ningún país ou nación se beneficiará dunha maior escalada en Oriente Medio". Paciencia estratéxica Dese hai anos cualifícase a actuación internacional do Irán como doutrina da paciencia estratéxica, doutrina coa que até agora ten evitado enfrontamentos directos cos seus máximos inimigos, EUA e Israel, consciente da súa inferioridade militar; permitíndolle tamén o paso do tempo establecer lazos de colaboración con outros estados a pesar das súas diferenzas. A recente entrada nos Brics, o restablecemento de relacións con Arabia Saudí, ou o acordo de relacións comerciais preferentes con China son exemplos diso. As autoridades iranianas teñen manifestado repetidas veces nestas últimas semanas que se vingarán de Israel e que non pedirán permiso a ninguén para usar o seu dereito de autodefensa, pero paralelamente din que Teherán non está interesada en alimentar a escalada de tensión na rexión; e isto fai que neste momento estean diante dunha importante encrucillada. Fronte ao ataque ao consulado en Siria deseñaron unha resposta moi calculada, co envío contra territorio israelí de centos de mísiles programados para evitar danos; pero diante do segundo ataque moitos analistas consideran que a resposta debe ser máis contundente, pois de actuar do mesmo xeito estaría demostrando debilidade tanto aos seus inimigos como aos seus aliados. Carecemos de información suficiente sobre se a capacidade tecnolóxica de Irán pode permitirlle, como se di, armar unha posíbel resposta que afecte as defensas israelís sen provocar mortes civís, pero calquera acción armada sería considerada como unha agresión polos adversarios. Os vindeiros días despexarán dúbidas, e o resultado da reunión que se se celebra en Doha no día no que escribo este artigo (15 de agosto) será determinante. Un acordo de alto o fogo en Gaza con intercambio de prisioneiros e retirada de tropas israelís favorecería a distensión, e aínda que non participa directamente permitiría a Irán presentarse como un dos construtores da paz fronte a un Netanyahu que só busca incendiar Oriente Medio.