De dereitos fundamentais e vergoñas políticas

Ao largo da historia, as persoas emigraron dun lugar a outro converténdose en motor de cambio e progreso e o desprazamento das persoas acabou sendo recoñecido como dereito na lexislación internacional. As persoas migraron, migran, e seguirano facendo. Sen embargo, o debate, lonxe de partir desta premisa, e enfocarse de forma sosegada e en base á realidade material das cousas, volve de forma periódica, interesada, mentireira e maniquea á esfera pública. Malia que institucións pouco sospeitosas de abrazar a axenda progresista, como o Banco de España, estimou en 24 millón o número de inmigrantes que precisaremos nas tres próximas décadas para manter a rateo actual de xubilacións e traballo, a gran preocupación das últimas semanas dos responsables políticos foi a atención e asentamento de 3000 nenas e nenos estranxeiros que, a teor do que se escoita polos altofalantes do odio e o caos, supón un reto inabarcable. Trataríase de que as comunidades autónomas colaborasen no asentamento de 3000 menores nun estado no que residen 49 millóns de persoas e que, en apenas doce meses foi quen de ofrecer protección temporal a case 170.000 persoas procedentes de Ucraína (as comparacións, xa se sabe, son odiosas). Coa actual normativa, a distribución de menores entre diferentes territorios é moi complexa e, ata o de agora, descansaba no cumprimento, moitas veces, incumprimento, de acordos voluntarios como o alcanzado hai unhas semanas que derivou na retirada do apoio de VOX aos gobernos autonómicos do PP. Así, por exemplo, o ano pasado, doce comunidades non acolleron aos menores que se comprometeran a recoller malia ter recibido fondos para ese propósito. Ante esa situación, e a insuficiencia de medios en Canarias para atender aos menores que chegaron nos últimos tempos, Sumar, PSOE e Coalición Canaria rexistraron unha proposta de reforma legal para que no caso dos menores que no momento da aprobación da norma se atoparan en comunidades con máis dun 150% de ocupación, foran trasladados a distintas comunidades autónomas nun prazo de 12 meses. No caso do resto das persoas menores de idade chegadas a partir da aprobación serían distribuídas pola península nun prazo de 15 días. É dicir, que se substituiría o voluntarismo actual, por unha proposta de solidariedade obrigada en todos os territorios. Sen embargo, despois de días de discusión nos que os argumentos foron dende a insuficiencia de recursos, as tensións culturais e as supostas ameazas á seguridade, é dicir, despois de días nos que se pretendeu substituír un debate de respecto e cumprimento dos dereitos humanos por unha nova e (outra máis) batalla cultural no que se impoñen argumentos curtopracistas claramente xenófobos e de falsa suma cero, a semana pasada o pleno do Congreso dos Deputados votou en contra da modificación do artigo 25 da coñecida como Lei de Estranxeiría, ou, mellor dito, o pasado martes os votos de Junts, PP e Vox sumaron en contra de dar unha solución de emerxencia á situación que viven miles de nenas, nenos e adolescentes en Canarias. Coas últimas chegadas, o goberno canario tutela a 5.966 nenas, nenos e adolescentes en 80 dispositivos (a capacidade cifraríase arredor de 3000). Lamentablemente non é unha novidade, senón un exemplo máis da falta de responsabilidade e altura ética dos partidos que levan anos apoiando políticas migratorias ineficaces e criminais que inclúen diversas medidas restritivas, sancionadoras e punitivas tanto contra as propias persoas migrantes, como contra persoas e organizacións que defenden os dereitos das persoas migrantes, que, sen medidas de apoio, corren cada vez máis perigo. Así, segundo os datos da organización Caminando Fronteras, dende o 1 de xaneiro de 2018 ao 1 de xuño de 2024, 18.680 persoas morreron na ruta Atlántica. Porén, este non é o foco da noticia. Mentres miles de persoas seguen morrendo para chegar a Europa, a gran preocupación da meirande parte dos medios de comunicación é o éxito ou fracaso de votacións políticas e coalicións de goberno. Nada de dereitos humanos, nada de proxecto de futuro. Entre o fracaso modelo migratorio actual, e o que precisamos definir, esténdese un verdadeiro labirinto de lodo electoral, no que a extrema dereita segue impoñendo o seu relato e no que urxe debullar alternativas progresistas, claras e valentes que non dubiden en garantir a protección internacional e os dereitos de todas as persoas.