feminismo

O proxecto educativo 'Eu quero ser coma' culmina coa elaboración dun xogo de cartas con 38 mulleres pioneiras como protagonistas, que se repartira entre o alumnado participante na iniciativa.

7H Cooperativa e outras cinco entidades son as promotoras.

O 25 de novembro, no Vello Cárcere de Lugo, Luz Darriba presentaba, arroupada por Marica Campo, a súa primeira novela escrita directamente en galego, Abril. Viaxamos da súa man até os escuros anos da chamada ditadura 'cívico-militar' arxentina para poder tirar, a través do amor, do fío da esperanza.

O Servizo Galego de Saúde é unha empresa na que as mulleres representan case 80% do persoal. Se ben os sindicatos advirten que é pronto para sacar conclusións dos datos que veñen de recibir, apuntan a unha "segregación vertical" das mulleres dos postos de maior responsabilidade, das dificultades para conciliar ou da eventualidade e da temporalidade das traballadoras.

O feminismo galego irrompeu neste século como um movimento emancipador, reivindicativo, com multi-pluralidade de coletivos e associaçons. Repasamos a sua história mais recente.  

A literatura pode cambiar o mundo, crear conciencia e axudarnos a reflexionar sobre certas problemáticas sociais. Próximo o 25 de novembro, Día Internacional Contra as Violencias Machistas, realizamos unha viaxe polos catálogos das editoras galegas para propor unha escolma de volumes que falan da eliminación das desigualdades de xénero e reflexionan en chave feminista. 

Nunha contorna privilexiada en moitos aspectos, entre a compaña das illas Alvedosas, no fondo da ría de Vigo, as mariñeiras desenvolven a súa actividade. Érguense moi cedo, con choiva, frío ou mesmo en días de temporal, ou cun sol de xustiza; traballan para gañar o pan no mar, xeira tras xeira, expostas ás súas inclemencias. Mais tamén gozan dos seus ciclos. Móstranse satisfeitas e contentas co que fan, o traballo é duro, pero ten as súas vantaxes e estar en contacto co medio é unha delas para moitas. Iso si, hai que saber aprecialo, estar disposta a mollarse e... saber nadar.

Houbo un tempo no que eventos que hoxe consideramos fóra de lugar, demodé, abertamente machistas e sen ningún interese social, crearon tendencia na sociedade burguesa da súa época, tanto que mesmo o galeguismo republicano se viu obrigado a furar neles na procura de visibilizar o seu aínda minoritario pensamento, ou mesmo para choutar por riba dos impedimentos legais para faceren política en tempos de ditadura. Dous casos, o de Emilia Docet e o de Francisca Goday, son ben ilustrativos. 

Coas imaxes das rúas de Verín asulagadas polo movemento galego aínda frescas e dúas convocatorias previas do 8-M cruciais en termos de participación e de impacto social, mulleres de colectivos historicamente relegados reclaman ensanchar o foco do feminismo para sacar da marxinalidade as vulnerabilidades das que son menos visíbeis. Porque o que non se ve non existe, botan luz sobre as súas desigualdades para poder facerlles fronte de forma colectiva. 

A invisibilidade que o labor científico da muller ten sufrido ao longo da historia ten un nome: o efecto Matilda. Porén, os homes nesgan e atribúense os éxitos e os descubrimentos das mulleres non só no eido científico. Toda actividade humana na que ela ten participado sufriu ao longo dos séculos idéntico resultado. Mesmo na fotografía. O desleixo pola obra das nosas primeiras fotógrafas comeza agora a ser reparado e os seus nomes a ser relembrados. As súas fascinantes historias espertan por fin para servirnos de exemplo.

O grande acerto da colección Alicerces ao que pertence este volume é conseguir un ton divulgativo a temas que moitas veces resultan sorprendentes, cando non inéditos, para o lectorado. 

Onte falaba cunha amiga de que na escena musical actual é difícil facer unha lista de reprodución exclusivamente de propostas femininas, pois xa sabedes que as listas de reprodución son as substitutas dos antigos CD (en paz descansen). 

Oaclamado debut de Maryam Touzani (Tanxer, 1980) achégase a unha historia xeracional de tres mulleres, unha nai, a súa filla e unha muller encinta, na contorna patriarcal e machista da sociedade marroquí.
 

Unha anarcofeminista, unha feminista liberal e unha feminista queer que foran amigas de adolescentes quedan unha fin de semana despois de moitos anos sen verse. Son ideoloxicamente tan opostas que non se aturarían nin cinco minutos se non fose porque entre elas tamén pode haber empatía. Porque unhas axudan as outras a enfrontar as súas propias contradicións. Así é Feminíssimas, de De Ste Xeito Producións, unha obra interpretada por Esther F. Carrodeguas, Stephy Llaryora e Noelia Blanco que representa algúns dos debate actuais dos feminismos.

“Polas vítimas non se gardou nin un minuto de silencio. Así que, obviamente, non estou disposta a gardar un minuto de silencio por un  abusador e non polas vítimas".

O matrimonio foi o delito de Josefina Arruti. Tras 18 meses na cadea, repudiada por quen antes a gababa como  muller do alcalde e vixiada polo franquismo, sacou aos seus fillos adiante e foi quen de axudar a outras familias represaliadas. Kiko da Silva e Pablo Prado narran a súa vida en Os berros da motocicleta. 

A pandemia que marca desde hai oito meses o ritmo da vida no planeta modificou onte a imaxe das mobilizacións do 25-N, marcadas nesta edición polas distancias, a prevención e as máscaras. Mais o coronavirus fixo, neste tempo, moito máis, ao cargar sobre as mulleres uns coidados que se volveron cruciais para a supervivencia, agravando a fenda laboral e illando aínda máis as vítimas da violencia machista. Contra a desigualdade, Galiza volveu hoxe levantar a voz para pór no foco un problema que non é individual, senón social e político, e que debe ser prioritario para as Administracións públicas

Nun ano no que o impacto, brutal, da Covid-19 ameaza con esvaecer calquera outra realidade, unha data como a de hoxe serve para nos lembrar que, semanas antes da pandemia, a violencia machista acabara coa vida de Manuela Iglesias e Clara María Expósito e que aínda no confinamento os xulgados acumularon centos de denuncias de mulleres por unha situación que non cesa por máis que se invisibilice. Plataformas feministas, colectivos e voces individuais chaman hoxe á mobilización, malia as restricións, para que iso non ocorra.

Os berros da motocicleta, con guión de Kiko da Silva e ilustracións de Pablo Prado é unha iniciativa do Concello de Pontevedra.