memoria

Xoán Xesús González é unha figura de culto. Nado en Sebil (Cuntis) en 1895, canteiro de oficio, estudou despois maxisterio e dereito en Compostela e converteuse nun activo xornalista. Contactou co galeguismo intelectual e político nos anos previos á II República. E foi pioneiro en intuír que o marxismo podía contribuír a explicar a opresión nacional de Galiza. O fascismo paseouno en 1936. O filme O canteiro de Sebil, realizado pola asociación Quinteiro do Umia, repasa a súa vida e proxectarase este sábado ás oito no Teatro Principal de Compostela.
 

O presidente español quéixase de que a rúa xa non leve o nome deste almirante que chegou a ser ministro con Franco. A rúa chámase desde 2010 Rosalía de Castro, en aplicación da Lei da Memoria Histórica.

O pleno da corporación de Viveiro terá que decidir en breve se muda o nome do colexio de educación primaria de Celeiro, dando cumprimento á solicitude da comunidade educativa, ou se pola contra mantén a denominación actual, en homenaxe ao dirixente fascista Antonio Pedrosa Latas.

O BNG apresenta o avanzo dun documental sobre un feito sen precedentes no Estado español. A aplicación retroactiva cunha normativa que obrigaba a xurar a 'carta magna', buscando provocar a expulsión dos tres parlamentares eletos polo Bloque-PSG.  Vídeo no interior

O Parlamento Europeo acolleu un debate sobre como o franquismo aínda pervive nos nosos días e toma corpo no pazo de Meirás, nos límites á liberdade de expresión ou nas foxas comúns sen desenterrar.

Representantes do PP, do PSOE, de Marea Atlántica, do BNG e de Sadamaioría debateron esta sexta feira nas xornadas de memoria e democracia da UDC na Coruña sobre o asunto do Pazo de Meirás, as maneiras de afrontalo e os posíbeis usos futuros. Non hai consenso nin por onde empezar.

Comezaron na Coruña unhas xornadas de memoria democrática coa intervención de Máximo Castex, un dos avogados que iniciou hai sete anos a querela arxentina, o único proceso xudicial aberto en todo o mundo contra os crimes do franquismo entre 1936 e 1977, impulsado pola denuncia dun galego, Darío Rivas, e que sofre unha constante obstrución por parte da xustiza española malia as advertencias de Nacións Unidas, a última delas hai apenas dous meses.

1917 acabou por bautizar o século XX. A centuria curta, a época da revolución, o período soviético. O comunismo en acto ou o socialismo realmente existente. A repercusión dos feitos de Outubro é dificilmente mensurábel. A cen anos da entrada dun grupo de militantes bolxeviques no Palacio de Inverno de Petrogrado, historiadores críticos, escritoras compañeiras de viaxe e políticas encadradas no espazo político que abriu a Rusia dos soviets avalían a súa actualidade.

Cinco días de conferencias, poemas, exposicións e concertos servirán á Deputación de Pontevedra para reivindicar a memoria antifascista. Entre a vindeira segunda feira e o 10 de novembro, o ente provincial quere "render homenaxe ás persoas e organizacións que loitaron pola democracia e a liberdade".
 

Esnaquizan a placa que lembra as vítimas e deitan pintura verde sobre os nomes das persoas asasinadas. 

Delacións, escuadras negras, terror nacional católico, paseos, listas de desafectos. Así se impuxo o fascismo na Galiza de 1936. Por primeira vez, un libro monográfico dedícase a recoller investigacións e estudos sobre a identidade e as tácticas dos verdugos. Os nomes do terror. Galiza 1936: os verdugos que nunca existiron, editado por Sermos Galiza, preséntase este serán, ás oito, no salón de plenos do Concello de Cangas.
 

A proposición non de lei presentada polo deputado Miguel Anxo Fernán Vello (En Marea), logrou o apoio unánime da comisión de Cultura do Congreso, que aprobou que se realicen as xestións pertinentes para que as esculturas de Abraham e Isaac retornen ao seu lexítimo propietario, o concello de Santiago.

Hai as palabras do dicionario e hai as palabras que parece sempre estiveron aí. As palabras que conforman o mapa, físico e non só, da comunidade: topónimos, frases feitas, nomes propios. Destas é das que se ocupará a décima Xornada de Literatura de Tradición Oral, que a Asociación de Escritores en Lingua Galega organiza este sábado en Lugo.
 

O relato colectivo dunha singular comunidade humana, a que producía a fronteira entre Galiza e Portugal á altura de Salvaterra do Miño, poderá observarse esta fin de semana na localidade arraiana. A asociación cultural Lazoiro reuniu máis de 60 fotografías, achegadas por veciñanza de ambas as dúas ribeiras do río, que amosan o gran paradoxo do Miño: a mellora das comunicacións foi paralela ao arrefriamento das relacións humanas.
 

A primeira obra monográfica sobre os que reprimiron e mataron na Galiza de 1936 vaise apresentar esta semana na Guarda e en Monforte de Lemos. Os nomes do terror. Galiza 1936: os verdugos que nunca existiron, editado por Sermos Galiza, reúne 13 investigacións que tratan o golpe fascista de Franco e as súas repercusións inmediatas pero cun obxecto de estudo pouco visitado, os vitimarios.
 

O Instituto de Estudos Miñoranos e Sermos decidiron suspender temporalmente a presentación programada para hoxe en Nigrán do libro Os nomes do terror. Galiza 1936: os verdugos que nunca existiron, editado por Sermos. A razón, o loito oficial decretado pola Xunta debido á vaga de incendios, que afectou especialmente á zona. Non haberá actos públicos durante tres días.
 

O estatus conseguido polo bispo Diego Xelmírez para Galiza incluíu a competencia de cuñar moeda en Santiago de Compostela, unha potestade que na Idade Media só ostentaban os monarcas, e un símbolo que destinou para incrementar a soberanía política e o poder económico do Reino, alén de servir para impulsar a construción da Catedral. Investigacións recentes atribúenlle ao Mestre Mateo a iconografía xacobea das moedas saídas da ceca compostelá.

12 de outubro, un día para render homenaxe ás seis vítimas mortais masacradas en Nebra (Porto do Son) pola Garda Civil cando se manifestaban contra un gravame inxusto e abusivo.

A apresentación do volume editado por Sermos Galiza -xa na segunda edición, após o grande suceso da primeira- será esta sexta feira, 29, ás 20h, na libraría Biblos.