represión

No cárcere do Partido Xudicial, en Tui, foron ingresados moitos homes e mulleres tralo golpe de Estado de 1936. A rabiosa presión exercida sobre as mulleres foi unha das tácticas seguidas polos sublevados para a imposición do terror, do medo e mais do silencio.

Xosé Luís Rivas Cruz, Mini, o home da longa barba branca. Un elemento característico dun persoeiro dedicado á docencia, á música, á política... Conta que a barba era símbolo de rebeldía nalgún tempo, que era unha forma de rabuñar espazos de liberdade. “Por iso deixabas as greñas, falabas galego... iso era o que provocaba, de iso se trataba”.

Lola Ferreiro Díaz, doutora en Medicina e activista feminista, analiza nesta peza a represión do franquismo contra as mulleres.

O poeta, xornalista e político pasou varios meses encerrado en San Simón após o golpe de Estado e foi fusilado na Caeira (Poio) o 17 de abril de 1937.

O departamento de Memoria Histórica da Deputación de Pontevedra organizará mañá a xornada 'Individuas de dudosa moral: a sexualidade feminina, outra vítima da represión franquista', nas que se abordará esta temática desde unha ampla perspectiva. Nós Diario conversa coa investigadora e historiadora María Victoria Martins, encargada de abrir a xornada.  

O campo de concentración de Lavacolla foi un dos máis duros da ditadura franquista. Após diversas iniciativas do movemento da memoria para recuperar, o seu pasado o BNG formula diversas iniciativas no Congreso dos Deputados para reparar ás vítimas.

Carlos Méixome, da man de Laiovento, volve cun novo volume sobre a represión na Galiza, 'O terror nas Tebras e outras catas na memoria'. Após o seu traballo arredor da represión franquista no Val Miñor, achégase agora ao Baixo Miño en busca de da historia esquecida das vítimas.

Xaquín López Facal facía parte da Unión do Povo Galego (UPG) en setembro de 1972. Duramente torturado polas forzas da orde pola súa participación no movemento folguista vigués daquel ano, conversamos con el ás portas do Día da Clase Obreira Galega, canda outros protagonistas daquelas xornadas, sobre as protestas dos obreiros de Vigo.

O estudo realizado polo Grupo de Investigación Hispona da Universidade de Santiago (USC) para a Deputación da Coruña servirá de base para unha obra audiovisual que se comezará a gravar en marzo.

73 anos da execución de José Couceiro e María Constenla.

A dura represión que seguiu ao golpe de Estado de 1936 obrigou á militancia das organizacións democráticas a organizar redes de fuga para sacar da Galiza controlada polo franquismo a obxectivos certos do novo réxime. Unha desas redes estivo dirixida desde Porto por militantes nacionalistas e empregou como pantalla o Instituto bioquímico Miguel Servet, antecedente de Zeltia.

O 11 de xaneiro de 1938, un grupo de gardas civís e falanxistas executan no lugar da Rocha, en Mondoñedo, a Siervo González Rivas, Graciano Paz Amieiro e Manuel Rodríguez Núñez. Coincidindo co 84 aniversario do seu falecemento, Memoria da Mariña homenaxea a todos os asasinados na localidade

Semella que non existiron pero foron o centro de detención para milleiros de presos políticos. Malia a avultada rede de campos de concentración operativos na Galiza do primeiro franquismo, a súa existencia é descoñecida para a maioría da poboación galega convencida, as máis das veces, de que instalacións deste tipo eran privativas da Alemaña nazi ou da Italia fascista.

Ana Cabana (Castro de Rei, 1976) é profesora da Universidade de Compostela e unha das autoras que desde o ámbito académico se ten achegado ao estudo da guerrilla. Membro do grupo de investigación Histagra, nesta conversa achégase a algúns dos aspectos da guerrilla de chan que desenvolve esta quinta feira en Nós Diario.

Manuel Conde Gómez (Vilar de Barrio, 1960) é funcionario da Seguridade Social e ocupa actualmente a alcaldía de Vilar de Barrio. Persoa dunha longa traxectoria política, leva moitos anos comprometido coa recuperación da memoria democrática galega. Nesta terza feira, achégase en Nós Diario á figura de Juan Sorga. 

Unha militante nacionalista máis a facer un memorando de sufrimento, lealdade e dignidade. Outra paxina imperdíbel agochada polo silencio imposto aos derrotados e que debe ser escrita en letras de ouro. A historia, ao fin, daquelas loitadoras anónimas do Partido de Castelao e de Bóveda, que sufriron a enxurrada fascista e que sementaron a Galiza do terror de fanegas de solidariedade e resistencia.

 

A historia recente do mosteiro de Oseira está marcada polo sufrimento dos máis. A mediados de abril de 1909 a Garda Civil abriu fogo contra centos de veciños que se opuxeron ao espolio da edificación deixando nove persoas mortas. 25 anos máis tarde o mosteiro rematou convertido nun campo de concentración polo franquismo, cuxos prisioneiros foron obrigados a rehabilitar o espazo.

Xosé Ramón Ermida Meilán (Foz,1973) é autor de diversas investigacións sobre a represión franquista, a historia do nacionalismo e os movementos sociais e políticos na Galiza contemporánea. Nesta quinta feira, achégase en Nós Diario á participación dos militantes nacionalistas na guerrilla antifranquista.

 

Antón Grande Penelas (Lugo,1953) é un veterano do xornalismo galego. Premio Galiza de Xornalismo de 1989 por un conxunto de reportaxes sobre a guerrilla galega publicados nese mesmo ano no diario El Progreso, neste terza feira volve ao tema en Nós Diario cunha investigación sobre a prensa e a comunicación guerrilleira.

 

Víctor García Fernández (Campurru, Asturias, 1939). Actualmente xubilado como xefe de cirurxía do hospital de Cruces en Barakaldo e como profesor de patoloxía cirúrxica na Universidade do Pais Vasco, é fillo de Víctor  García “O Brasileiro”. A cuarta feira escribe en Nós Diario sobre figura do seu pai, primeiro secretario xeral do PC na Galiza após 1939 e dirixente guerrilleiro