O vento que empurra a escrita

Diante das súas rimas e historias, mantense firme e conversa, cal raíña de Turnedó, Gloria Sánchez. É 14 de setembro e vai ser nomeada Socia de Honra de GALIX. Non é para menos, xa que a autora foi quen de sacar poemas dos fafarraios e presentar unha manchea de piratas xunto unha morea de bruxas. Teatro, narrativa, poesía e recuperación da tradición oral conxugados (e conxurados) para facer rir e pasar medo á cativada (e crianzas medradas). Ante ela, sentado sobre as pequenas cadeiras da planta infantil da Biblioteca Ánxel Casal, agarda un público conformado por xente da escrita de distintas xeracións, familia e lectores que admiran cada unha das súas publicacións. Tras os discursos de rigor, Miguel Vázquez Freire comeza a laudatio. Intensa, certeira (corrixida en rigoroso directo) e con diversión, abre un libro no que todo é posible. Quen le e escribe literatura infantil descubriu hai tempo que entreliñas todo pode acontecer. Érica Esmorís fíxoo con Das cousas de Ramón Lamote, de Paco Martín. "É fascinante, en gran parte grazas a un debuxante de palabras! Un home sinxelo, pero tremendamente libre. Paco Martín celebra o cotiá con ese humor absurdo e á vez poético que tanto aprecian os nenos e nenas (e adultas!)". De lectoras a escritoras Gloria Sánchez sabe dese humor, manéxao con soltura e con el, sen medo e con respecto á nenez, abriu portas literarias para quen veu despois. Porque como lembra Conchi Regueiro, "por iso de que a miña xuventude foi no paleolítico non tiven dispoñibilidade de lecturas de autoras en galego [nos 70-80 apenas había]". Mais estas foron xermolando, alimentándose unha ás outras. "Xa maior, cando fun xurado do Meiga Moira, impresionoume o talento de Andrea Maceiras. Violeta tamurana ou Miña querida Scherezade son libros boísimos nos que ademais se ve moito amor á lectura". As autoras de literatura infantoxuvenil, dun xeito ou outro, camiñan, xogan, len e escriben xuntas. Dialogan. No entanto, enfrontarse a esa fechadura non foi doado para Sánchez (nin para as compañeiras da época), como recoñece ben Vázquez na homenaxe. "[…] recibín [o manuscrito] con non poucos receos, vaia!, outro libriño dunha mestra, ou sexa, outro texto con moi probable carga didáctica e moralista. Un prexuízo ben impropio, dito sexa de paso, porque que eramos Lastra, Agustín e mais eu senón mestres? Mais, en canto o comecei a ler, pun!, a pedrada!". Foron precisamente esas mestras-escritoras as que, coma un trebón, empurraron as lectoras a seguir o seu exemplo. Así, para Lorena Conde, María Vitoria Moreno é un referente. "Foi a primeira á que puiden coñecer en persoa. Ata ese momento as escritoras eran seres mitolóxicos para min e poder coñecer a unha despois de ter lido Anagnórise e que, ademais, fose a miña profesora de literatura primeiro e unha amiga entrañable despois foi un agasallo dos fados". Algo no que concorda Antonio Manuel Fraga. "Gustoume, marcoume e influencioume, porque sentín como miña a evolución de Nicolau nesa viaxe na compaña dunha descoñecida que moitas veces é a adolescencia". Vocación literaria Recoñecerse cos libros que se len é fundamental. "Por poñer como protagonistas das historias as nenas", Andrea Jamardo escolle o Mar adiante de Moreno, mentres que Anaír Rodríguez elixe Expedición ao Pacífico, de Marilar Aleixandre, polo papel que xogou na súa adolescencia. Se es unha mestra (unha persoa) atenta ao mundo que te envolve, coma Sánchez, descubrirás que a natureza, a convivencia, a amizade, a familia, a morte, os xogos… son temas que se remexen na cabeza de quen le. Andrea Maceiras salienta a Marica Campo. "Tiven a fortuna de escoitala cando eu era alumna de secundaria. O seu discurso afianzou a miña vocación cara a literatura, especialmente a galega. Considéroa unha voz única pola súa sensibilidade e o arraigo no noso legado literario. Admiro a súa capacidade de conexión coa infancia a través da exploración e o xogo literario". A homenaxe desenvólvese de modo trepidante. Sen saber moi ben como pasou, Gloria Sánchez e Fina Casalderrey len a dúas voces, Manolo Figueiras acaba envolto en papel de agasallo por Carlos Labraña e vendido a Anxela Gracián cunha restra de chourizos, Miguel Alonso Diz fai aplaudir ao público coas orellas e xa ninguén sabe se é caracol ou cabaliño de mar. Ao final as autoras de literatura infantoxuvenil, dun xeito ou outro, camiñan, xogan, len e escriben xuntas. Dialogan. Como di Iria Misa, "a min marcoume moito Ledicia Costas, ata que me crucei con ela non tiña nin idea de que acabaría dedicándome á LIX". E todo este camiño literario só é posible grazas ao traballo e a sinceridade na escrita de autoras como Gloria Sánchez.