O conflito israelí-palestino 1993-2024

Os Acordos de Oslo de 1993, o primeiro acordo de paz entre palestinos e israelís, tiñan o obxectivo de acadar unha solución ao conflito baseada na existencia de dous Estados, mais foron unha trampa para os palestinos. Deseñados para impedir na práctica a autodeterminación do pobo palestino outorgaron a Israel a cobertura política que lle permitiu implementar unha máis violenta ocupación. Desde 1967 Israel continuou ocupando terra palestina e incrementando o número de asentamentos ao longo dos Territorios Ocupados. Hoxe existen 279 asentamentos en Xerusalén leste e Cisxordania, ilegais baixo a lei internacional, onde viven máis de 700.000 colonos (10% da poboación israelí), o triplo que en 1993. En 1994 Xordania convértese no segundo país árabe en asinar un tratado de paz con Israel, tras Exipto en 1979. Arafat, presidente En 1996 celébranse as primeiras eleccións xerais palestinas, boicoteadas por Hamas, o principal rival da Fatah de Iasser Arafat, que se converte en presidente con 88% dos votos. Fatah acada 55 representantes dun total de 88 no Consello Lexislativo. A visita de Ariel Sharon á explanada das mesquitas no ano 2000, no contexto dunha parálise do proceso de paz, a expansión dos asentamentos e a represión israelí desencadea a Segunda Intifada, que se estende até 2005. A crecente presenza israelí nos territorios ocupados fai a ocupación irreversíbel e a solución dos dous Estados inviábel En 2002 Israel comeza a construción dunha "barreira de seguridade" de 708km en Cisxordania para frear os ataques palestinos en territorio israelí, que recibe a oposición da comunidade internacional (incluída a administración republicana de George Bush e a UE) e importantes críticas por parte da ONU e organizacións de dereitos humanos. O Muro, unha das caras máis visíbeis da ocupación e máxima expresión do apartheid israelí, que imita a barreira construída en 1994 na Faixa de Gaza, dificulta o día a día de milleiros de persoas en Cisxordania, restrinxindo seriamente o movemento dos palestinos, separando familias, vilas e cidades e causando efectos moi negativos na economía palestina. O Muro crea unha nova fronteira de facto, pois tan só 15% do seu trazado discorre ao longo da Liña Verde de 1949, a liña de demarcación entre Israel e Cisxordania estabelecida tras a guerra de 1948. O 85% restante invade territorio palestino, confiscando terras e recursos palestinos e deixando 10% do territorio cisxordano e 25.000 palestinos no lado israelí da barreira, illados do resto de Cisxordania. Reunida en Beirut en 2002, a Liga de Estados Árabes adopta a Iniciativa de Paz Árabe, unha proposta de normalización das relacións e a sinatura de tratados de paz entre o mundo árabe e Israel a cambio da retirada israelí dos territorios ocupados desde 1967 pertencentes a Palestina, Siria e Líbano, unha solución xusta para os refuxiados palestinos e a aceptación israelí do Estado de Palestina con capital en Xerusalén leste. Mais atopa o rexeitamento de Israel. O triunfo de Hamas Arafat, o gran líder palestino, morre a finais de 2004 e ao ano seguinte o candidato de Fatah, Mahmoud Abbas, proclámase vencedor nas segundas eleccións presidenciais, boicoteadas por Hamas e a Xihad Islámica. En 2005 teñen lugar tamén as primeiras eleccións locais e Israel retírase de Gaza (exército e colonos). Nas eleccións parlamentarias de 2006, as últimas eleccións celebradas en Palestina, Hamas sae vencedor, e o enfrontamento posterior entre Hamas e Fatah en Gaza remata cos islamistas tomando o control do enclave. En 2007 Israel impón un bloqueo a Gaza e desde entón lanzou cinco operacións militares sobre a faixa (2008, 2012, 2014, 2021 e 2023). En 2012 Palestina acada o status de Estado observador non membro da ONU. A chegada de Donald Trump á Casablanca en 2017 trae importantes novidades. Por unha banda, anuncia que EEUU recoñecerá Xerusalén como capital de Israel, sendo un dos poucos países en facelo, e traslada a embaixada de EEUU de Tel Aviv a Xerusalén en 2018. E por outra, en 2020, exerce de mediador nos Acordos de Abraham que normalizan as relacións de Israel cos Emiratos Árabes Unidos, Bahrein, Marrocos e Sudán (este último sen ratificar). Israel considérase por riba da lei internacional, oponse ao estabelecemento do Estado palestino e continúa negando o dereito de retorno a 6 millóns de palestinos, a maioría dos cales malviven en campos de refuxiados nos territorios ocupados e nos países veciños (Líbano, Siria e Xordania). O certo é que o Estado palestino está máis lonxe que nunca, xa que a forte, e crecente, presenza israelí nos Territorios Ocupados fai a ocupación irreversíbel e a solución dos dous Estados inviábel. E así chegamos ao 7 de outubro de 2023.