Níxer revoga a licenza á francesa Orano dun dos xacementos de uranio máis grandes do mundo

A francesa Orano confirmou que recibiu unha notificación das autoridades de Níxer de que o seu permiso para explotar a mina de uranio de Imouraren, no noroeste do país, foi revogado definitivamente, recolleron a sexta feira medios internacionais. Orano, da que o Estado francés é propietario da metade das accións, é a terceira compañía de extracción de uranio a nivel mundial, case empatada coa segunda, a canadense Cameco, e o de Imouraren é un dos maiores xacementos de uranio do mundo, cunhas reservas estimadas de arredor de 200.000 toneladas. A empresa francesa insistiu na súa preocupación sobre o “impacto negativo” que a decisión terá “para o desenvolvemento económico e social” na rexión. Con todo, a medida produciuse despois que Orano atrasara desde 2015, cando tería que ter comezado a explotación da mina autorizada en 2009, a súa posta en marcha pola baixada dos prezos mundiais do uranio a raíz do accidente nuclear en Fukushima, o Xapón, en 2011. Inestabilidade no Sahel: golpes de Estado e guerra civil A Xunta Militar nixerina, que se fixo co poder hai un ano nun golpe de Estado incruento que derrocou Mohamed Bazoum, un dos principais aliados franceses na zona, advertira que se o 19 de xuño a mina non estaba en funcionamento retiraría a licenza de explotación. Nese sentido, Orano insistiu en que, ante os prezos á alza do uranio, agora si que se daban as condicións para desenvolver o proxecto, apuntando que enviaron unha “proposta técnica” á Xunta ao respecto e que a comezos de xuño abriron as instalacións para a chegada dos equipos. Arredor dunha cuarta parte do uranio que importa a Unión Europea (UE) para alimentar as súas centrais nucleares procede de Níxer, algo especialmente relevante para Francia, que produce 70% da súa electricidade nestas instalacións. Nesa liña, sinala Orano, a máis importante da trintena de sociedades francesas en Níxer, a de Imouraren é “a mina do futuro”, máis aínda co feche da mina de Akokan en 2021 ao esgotarse o uranio, polo que a única mina que ten en funcionamento é Somaïr, da que extraeu máis de 70.000 toneladas desde 1971, poucos anos despois de que comezara a operar no país con posterioridade á consecución da súa independencia de París. Máis alá da falta de beneficios obtidos polo pobo nixerino pola explotación deste recurso, pois o país ocupa o posto 189 de 193 Estados no Índice de Desenvolvemento Humano, Orano foi denunciada pola carencia absoluta de medidas de seguridade, o que derivou en que Greenpeace constatara que nas rúas de Akokan a radiación era 500 veces superior á usual. Movemento anticolonial Unha vez derrocado Bazoum, a Xunta comprometeuse a revisar as concesións mineiras estranxeiras, suspendendo a entrega de novas licenzas e ordenando unha auditoría do sector para “tratar de entender quen posúe as licenzas mineiras e que reformas deben implementarse para o que o Estado aumente as súas ganancias”, detallara a secretaria xeral adxunta do Ministerio de Minas, Fatimata Korgom. Amais de Orano, oficialmente tamén están presentes no país a canadense Global Atomic e a Corporación Nuclear Nacional da China. A chegada ao poder dos militares, encabezados por Abdourahamane Tchiani, xeneral nomeado novo presidente, supuxo un cambio de rumbo con respecto ás políticas de Bazoum, coa expulsión das tropas francesas, xa completada, e dos Estados Unidos, que está en marcha, das bases militares coas que contaban no país. O Exército de Níxer advirte de que París prepara unha intervención militar O choque coa antiga potencia colonial viuse exacerbado pola presión de París á Comunidade Económica de Estados de África Occidental (Cedeao) para impor sancións a Níxer pola sublevación, deixando entrever a posibilidade de lanzar unha intervención militar contra o país para devolver Bazoum á Presidencia se fose necesario. En paralelo, produciuse un achegamento entre Rusia e Níxer, no marco do que foi corroborada a chegada de tropas de Moscova ao país africano, nunha colaboración que agora podería estenderse ao ámbito mineiro. A axencia Bloomberg difundiu hai dúas semanas que Tchiani mantivo contactos preliminares coa empresa pública rusa Rosatom, que aspira a facerse cos activos de Orano en Níxer, asegura. Non obstante, Rosatom contestou rapidamente que non ten ningún plan ao respecto, considerando a información “un intento de desestabilizar o mercado mundial do uranio”. Outro dos Estados cos que as autoridades de Niamey estreitaron as súas relacións foi a China, o principal actor, por medio da Corporación Nacional de Petróleo chinesa, do sector petrolífero nixerino, tras impulsar ao marchar do país hai máis dunha década varias empresas occidentais, alegando falta de rendibilidade, a creación da primeira refinaría no país, con 40% da propiedade en mans do Estado nixerino. No que atinxe a esa cuestión, Tchiani fixou como un dos obxectivos do Goberno aumentar as cifras de petróleo refinado localmente, reducindo as exportacións en cru. Asemade, o primeiro ministro nixerino, Ali Mahamane Lamine Zeine, cualificou Beijing como “un grande amigo de Níxer” na sinatura duns acordos para a comercialización conxunta do petróleo do país africano, cun adianto de 373 millóns de euros por parte da China. Unha rebelión crecente contra a imposición dos intereses franceses Aínda que o golpe de Estado e o xiro político en Níxer constituíu unha continuación das sublevacións en Malí e Burkina Faso entre críticas aos negocios franceses tamén no Senegal, no que o novo presidente, o progresista e panafricanista Bassirou Diomaye Faye, reiterou que o país non renunciará á súa soberanía sobre os seus recursos, “o decisivo é o uranio de Níxer”, subliñara Abdou Dia, experto da canle BBC África. Iso si, isto non impide que os intereses franceses tamén se expandan en Malí e Burkina Faso, que tamén expulsaron as tropas de París que chegaran coa xustificación de combater o terrorismo. Retirada estadounidense de Níxer: Fin do imperialismo en África? Amais, analistas citados pola canle France24 criticaron directamente o dobre xogo francés, pois ao tempo que as súas tropas loitaban en teoría contra grupos terroristas xihadistas, apoiou “e incluso armou grupos xihadistas para capitalizar o caos que provocan”, e desta maneira “asegurarse os recursos naturais das nacións desestabilizadas”. Precisamente en reacción a esta situación enmárcase o xiro cara a unha Rusia que remarca que busca relacións igualitarias, unha mensaxe repetida polo seu presidente, Vladimir Putin, e que conta coa confianza gañada polo apoio da Unión Soviética á loita pola liberación nacional dos países africanos. Outro dos elementos clave desta asociación é o interese do Sahel de ligar o desenvolvemento da súa economía co comercio exterior, tanto coa busca de valor engadido na produción como de que repercuta localmente, como é o caso dos acordos de Rosatom para construír centrais nucleares en Burkina Faso e Malí.