República esquizofrénica de Israel

Israel e o pobo xudeu é unha desas teimas que nos fan compaña durante a vida toda. Achegarse á historia e cultura xudías é unha viaxe fascinante, por iso doe tanto o que estamos a ver estes últimos meses e reconforta saber que, dende New York até Haifa e Tel Aviv, aínda hai milleiros de xudeus que se manifestan contra o masacre xenocida que está a perpetrar o Estado de Israel contra o pobo palestino. A sociedade israelí é unha desas grandes descoñecidas para os creadores de opinión do mundo. Unha sociedade que leva décadas enclaustrada na súa psicanálise continua na que a paulatina suma no tempo de xudeus sefardís, iemenís, etíopes, rusos, latinoamericanos, estadounidenses e europeos non trouxo unha sociedade nin xusta nin homoxénea, senón que a laicización maioritaria da súa poboación e o continuo incremento da poboación ortodoxa converteu os cidadáns israelís en grupos estancos gobernados por unha pequena elite asquenazí, que se apropiou e monopoliza todas as institucións estatais e considera o Estado como un peculio propio. Esta minoría asquenazí, orixinaria da Europa central e do leste, fundadora do sionismo e de movementos socialistas laicos en Polonia como o Bund, nutriu paseniñamente de colonos israelís a Palestina ocupada polos británicos, até chegar á loita armada e forzar a comunidade internacional a recoñecer o Estado israelí, e condenou ao exilio ou á morte o pobo palestino. Sociedade ideal xudía Ninguén describe mellor os asquenazís nin a súa experiencia vital do xudaísmo relixioso, incluída a súa relación con Israel, que o escritor Isaac Bashevis Singer, en yiddish. A través de personaxes sobreviventes da Shoá (o propio Bashevis Singer salvou de casualidade emigrando aos Estados Unidos), describe a vida destes exiliados xudeus aos Estados Unidos nunha lingua case morta como o yiddish e o divorcio relixioso dos seus fillos estadounidenses con respecto aos seus pais europeos. Toda a forza moral que posuían os xudeus antes de teren un Estado propio está hoxe do lado palestino A loita pola vida nesa nova realidade estadounidense, as dificultades lingüísticas e culturais dunha comunidade cunha carga de sabedoría e tradición espiritual hasídica de centos de anos nunha sociedade materialista e superficial creará un cidadán desarraigado familiarmente e cunha cultura aniquilada do seu lugar de orixe, Europa, da que eles son os derradeiros representantes, xa que non foron quen de llela transmitir aos seus fillos. Nesta triste realidade de esmorecemento dunha cultura milenaria, xorde a idea do "retorno" a Israel (a Aliá) como lugar dunha sociedade ideal xudía. Como ben contan os personaxes de Singer, sufrían unha gran decepción ao chegar a un sitio en nada semellante ao que imaxinaban nas súas aldeas centroeuropeas, en que a relixiosidade e as profundidades intelectuais rabínicas foran substituídas por unha sociedade descrida, materialista e superficial, onde non había sitio para a tradición herdada do shtetl: un Estados Unidos en pequeno con xudeus non practicantes. Á marxe da lei Ese novo Estado moderno, mal chamado a "única democracia de Oriente Medio", naceu dun grupo de iluminados asquenazís que aínda hoxe alternan e manteñen o poder. Sen ningún tipo de atadura moral, exercen o poder á marxe da lei humana e xa non distinguen nin medios nin fins nin teñen nada que xustificar nin obedecen a ningunha lei internacional nin humana nin sobrenatural. Esta "única democracia de Oriente Medio" tampouco ten maior interese no seu pasado como pobo aldraxado, porque non se está vingando, senón ensinando ao mundo occidental que, despois de séculos de seren perseguidos e asasinados industrialmente, eles tamén aprenderon a técnica adobiada coa impunidade. Os personaxes de Singer, ante a patética realidade, optan por voltar a ese mundo de normas, rezos e libros que lles fai manter un fío entre a terra dos homes e o ceo de Deus. Ese fío, paradoxalmente, aínda existe en Palestina, pero cortouse coa fundación do Estado de Israel e mantense vivo en Cisxordania. Toda a forza moral que posuían os xudeus antes de teren un Estado propio está hoxe do lado palestino. Pero a principal lección deste xenocidio, que deixa no seu sitio as "democracias occidentais" que alegan defender as liberdades e a dignidade humana no mundo, é o exemplo desoutro mundo que non representa ningún valor tanxíbel e aparece cando non o esperamos, a resistencia dese minúsculo pobo palestino que debemos defender por ser a parte débil e, ademais, por ter do seu lado a xustiza que non atoparon os sobreviventes da Shoá e da transculturización de Singer no moderno Israel.