Vicente Fraga: "Intento achegarme á xente do rural, interesarme polas súas vidas e logo facer as fotografías"

—Por que comezou a ter interese en fotografar aldeas abandonadas? Eu nacín e medrei na aldea. Fun parte da última xeración que foi ao colexio alí. Con 18 anos marchei a estudar arquitectura en Valladolid e acabei traballando alí. Volvín á Galiza en 2010 coa idea de quedar, mais ao final por traballo estiven até 2021 viaxando practicamente todas as semanas. Ese ano comecei a ter problemas co estrés e decidín deixar todo o que estaba facendo. Volvín definitivamente á Galiza e quixen destinar parte do meu tempo a facer cousas que me gustasen. Sempre fun bastante afeccionado da fotografía, así que comecei a preguntarme que podía facer eu que me permitise retomala e á vez estar tranquilo. Así, comecei un proxecto de paisaxe sobre os ríos da Galiza, "Fluvial". Cando comecei a explorar ríos máis lonxe de onde vivo atravesei aldeas nas que non había ninguén. Claro, cando eu marchara as aldeas estaban vivas e agora xa non quedaba nada diso. Así comecei a documentarme e a ler sobre todos os procesos de despoboación e migración e decidín comezar o proxecto "Adeus". Alén é unha serie que pertence a este proxecto. —Cal é o proceso antes de ir a unha destas aldeas? Gústame documentarme e planificar o que vou facer, supoño que pola miña profesión. Así, collín datos do Instituto Nacional de Estatística sobre a perda de poboación da Galiza entre 2010 e 2020. Fixen un primeiro mapa de cales eran os puntos da Galiza onde máis poboación se perdera nesa década, a maioría, de Lugo e Ourense. E de feito agora teño anotado o punto no que se fixo cada fotografía das 144 saídas que fixen. Comecei a ir dos lugares máis despoboados aos menos, para intentar atopar esa última xente que quedaba nas aldeas. Nas primeiras viaxes o único que atopaba eran casas, escolas e cemiterios abandonados. A medida que fun avanzando e chegando ás aldeas nas que aínda quedaba alguén foi cando comecei a ter contacto coa xente maior. Parece que está de moda falar da España baleirada, mais a raíz destas viaxes descubrín que cando vas a eses lugares dáste de conta de que moitas aldeas non están abandonadas. Segue a vivir xente. Para min representan un cambio: dentro de 30 ou 40 anos, o rural seguirá existindo, mais hai toda unha parte de cultura destas xeracións, que viviron a guerra e a posguerra, que vai desaparecer. —Como é a relación coas persoas ás que fotografa? Sempre que chego a unha aldea intento atopar alguén e explicarlle o que estou facendo. A min gústame a fotografía clásica e sempre me dá reparo que me vexan coa cámara, o trípode e demais por se pensan que son do catastro. En xeral sorpréndelles moito que un rapaz que eles consideran novo apareza por territorios polos que apenas vai ninguén a intentar coñecelos. Dalgunha maneira están resignados e asumen que ninguén se preocupa deles. Ás veces é difícil porque as visitas esporádicas que hai no rural non sempre son de boa fe. Hai moitas historias que me contan de xente que se aproveita e por iso intento ter moito coidado. Aínda así, a miña experiencia é boa, xa me dixeron en varias ocasións que "o que vén ben, ben se lle ve". De todas maneiras sempre intento facer as fotografías ao final. Primeiro quero estabelecer unha relación, ofrecer a miña compaña e interesarme polas súas vidas.