O relato de verán: 'A derradeira falante de galego' (II)

Marisa Castro Salgueiro, a derradeira falante de galego, quitounos os móbiles, á miña compañeira Carla e máis a min, levou o noso equipo de gravación, convidounos a un café e expuxo o seu plan con claridade: —Ides pasar aquí un tempo, así que teredes que afacervos aos meus costumes, aos meus horarios. Instalarei o equipo de gravación nun dos cuartos, onde iremos despois de cear. Cada noite, conversaremos. Polo día, faremos os traballos do campo e da casa, ata que eu sinta que todo está comprendido. Nesta aldea pasa a furgoneta de reparto do pan ás nove da mañá, cada dous días, a do peixe fresco, os martes e a do supermercado, o primeiro venres do mes coa compra que encarguei. A do peixe non para se non lle fago un sinal e a do supermercado acaba de pasar, así que a vosa única oportunidade de pedir axuda sería a do pan, pero vou avisar para que mo deixen no valado do fondo, lonxe da casa. Teño galiñas, unha leira, unhas cantas árbores froiteiras e unhas ovellas que non dan traballo ningún e que se encargan de manter a herba cortada, pero non vos enganedes, iso non significa que sexa unha analfabeta dixital. De feito, vou entrar nas vosas redes sociais para que sigades gozando de boa saúde nelas. Ninguén se vai decatar da vosa ausencia. O café arrefriou. —Sodes tan novas, tan parvas aínda, e o peor é que vos credes por riba de min, unha pobre pailana das de antes, un espécime de museo etnolóxico. Para comezar, deixade que vos diga unha cousa: quizais Marisa Castro Salgueiro sexa a derradeira falante dunha lingua segundo o voso criterio, o dos despachos académicos, as elites intelectuais, pero en ningún momento considerastes a miña vida virtual, na que non son unha, senón varias. E así era. Nin se nos pasara pola cabeza os avatares de Marisa Castro Salgueiro, os aspectos cos que aparecería nos xogos desas outras realidades, os diferentes nomes baixo os que se agocharía, a súa existencia electrónica. Naquel metaverso onde cadaquén pode escoller a lingua que fala en función do seu exotismo ou da súa singularidade, Marisa escollería a propia, a máis singular, a máis exótica, e as personaxes espallaríana polo espazo sen fronteiras da virtualidade. —Esta Marisa pode morrer, pero as outras quedarán nos limbos nos que ninguén repara. Mentres recollía o xogo de café, indicounos que fósemos detrás dela para coñecer o resto da casa, herdanza do seu avó e do seu tío materno, que a construíran pensando nunha familia numerosa, non nunha muller soa (e moito menos como cárcere de indefensas estudantes de linguas case mortas). Conservaba unha lareira, aínda que lle custase limpar o tisne, e supuxemos que unha das estancias máis grandes, pechada con chave, era o seu estudio, un lugar conectado a ese mundo paralelo do que nos privaba. —Tedes libros nos vosos cuartos. Tamén hai wifi, aínda que non vos vai servir de moito. Vémonos á hora da cea. Sentadas nunha das camas xemelgas do noso cuarto, Carla e máis eu apenas intercambiamos unhas frases. Quizais non acababamos de crer o que nos estaba acontecendo. Secuestradas, coma nunha historia de terror ou nun capítulo de serie policial, con todos os tópicos do argumento, por unha muller que podería ser a nosa nai, case a nosa avoa, sen saber que esperaba de nós nin como fariamos para conseguir saír de alí, daquel lugar perdido entre as montañas. Veume á cabeza algo intrigante. Agora non precisas estar de corpo presente en case ningún sitio. No teatro, quizais, e, por suposto, no teu enterro, ou incineración, ou o que decidas que fagan cos teus restos, pero ten que haber restos, restos de ti. Marisa podía usurpar as nosas identidades sen problema. A fin de contas, case todo se pode copiar, agás o corpo, a voz, a maneira coa que pronunciamos cada frase, esa música, ese ritmo, a pegada do que sentimos. Por moi perfecta que sexa a reprodución, no corpo vanse marcando as cicatrices e na voz as esgazaduras do uso e do aire frío do inverno. [Continúa esta cuarta feira]