De cultura, lingua e economía

Estanse repetindo nos últimos anos os ataques da dereita ao ámbito da cultura, e en especial á industria cinematográfica, cuestionando o sector, nomeadamente a percepción de subvencións publicas. Estamos a ver en diferentes puntos do Estado como de chegaren a gobernar, están a levalo á práctica coa aplicación de fortes recortes na cultura, e isto no caso de que esta ofensiva non teña forma de censura ou cancelacións, caso de varias obras teatrais. Dende un punto de vista económico, as subvencións á cultura supoñen unha intervención no actual sistema capitalista que racha coa lóxica puramente comercial e produtivista das regras de mercado, xa que se priorizan consideracións sociais, culturais e de benestar por riba da maximización do beneficio económico. Industria cultural A súa xustificación parte da necesidade de corrixir varios fallos do mercado. Dunha banda, podemos considerar bens públicos a moitos produtos culturais, xa que o seu consumo non é rival, o que permite o acceso á cultura á gran maioría da poboación, mesmo con situacións económicas más precarias. Outro fallo ten que ver coas externalidades positivas que o mercado non é quen de valorar. Entre elas atopamos o fomento do pensamento crítico ou da diversidade cultural, xa que as subvencións permiten apoiar un amplo abano de expresións culturais, dende as artes visuais, música e teatro ate o cine ou literatura, o cal tamén facilita fomentar a orixinalidade e a innovación, mentres que o mercado só apoiaría as que considerase a priori comercialmente viábeis. As accións vinculadas de xeito directo ao galego xeran 1.440 millóns de euros de valor engadido bruto Estes debates veñen de vello. A finais do século pasado e principios deste tiveron especial relevancia as políticas levadas a cabo por Francia para protexer a súa diversidade cultural e identidade fronte á influencia dominante das industrias culturais estadounidenses, principalmente no ámbito do cinema e os medios de comunicación, de xeito que as e os artistas e creadores franceses puidesen competir no mercado global. Foron nomeadas como "excepción cultural francesa". Entre as medidas non só se incluían subvencións, senón tamén cotas de contidos nacionais en medios de comunicación e cinemas, créditos fiscais para a industria cinematográfica, etc. çTamén tomaron medidas para protexer a súa lingua e promover o seu uso mediático e cultural, e isto entronca coas necesidades lingüísticas e culturais de Galiza. Promover a nosa identidade e o uso normalizado da nosa lingua e cultura parece incuestionábel, porén, de xeito análogo ao mencionado anteriormente pero centrándose no ataque á nosa lingua, os sectores máis reaccionarios e españolistas están a poñer na diana esta prioridade, acuñando o despectivo "los que viven del gallego". Ás múltiples externalidades positivas xa citadas poderíamos engadirlle varias máis, derivadas da situación de lingua minorizada, polo que imos a centrarnos nos retornos económicos que a nosa lingua ten. O galego en cifras Farémolo a partires do documento de traballo do Consello da Cultura Galega que leva por título "O valor económico do galego". Nel sinala que as actividades vinculadas de xeito directo ao galego xeran 1.440 millóns de euros de valor engadido bruto (VEB), o que supón 2,5% do VEB, e 27.702 postos de traballo (un impacto de case o dobre que o valenciano aínda que inferior ao éuscaro nas súas respectivas comunidades). çPor grupos de actividades, o que ten un maior impacto é, despois do da educación, o das industrias culturais e medios de comunicación (edición, impresión, libros, xornais, sector audiovisual, musical...) achegando este subgrupo a quinta parte do VEB (295 millóns de euros) e máis da cuarta parte do emprego, uns 7.300 empregos. Practicamente a metade da actividade deste subsector é imputábel ao galego: un 54,3% do total do VEB e un 47,9% do total de emprego. O terceiro subsector en importancia é o da promoción da lingua e da cultura das administracións públicas, e por último, o sector das industrias da lingua (escolas oficiais de idiomas, academias, tradución...). Comparando coas cifras coas doutras comunidades con linguas propias, o tamaño do sector da cultura e dos medios de comunicación é superior en Galiza, en parte porque hai unha implantación moi relevante do galego nesta industria, e engado eu que con grandes posibilidades de ampliarse de exportarmos estes produtos ao ámbito da lusofonía. Polo tanto, o fomento das expresións culturais e da nosa lingua poden e deben ser apoiadas non só polas múltiples externalidades positivas que provocan senón tamén polos grandes retornos económicos que xeran.