O independentismo catalán loita por manter a maioría absoluta e polo liderado do Govern nas eleccións do domingo

Case seis millóns de cataláns e catalás decidirán o domingo a nova composición do Parlament despois do adianto electoral impulsado polo presidente, Pere Aragonès (Esquerra Republicana de Catalunya, ERC), en reacción ao rexeitamento dos orzamentos. Se atendemos as últimas enquisas publicadas, a inmensa maioría adianta que as tres forzas clave que mantiveron a maioría absoluta independentista desde o comezo do proceso de autodeterminación hai máis dunha década, ERC, Junts e a Candidatura d’Unitat Popular (CUP), baixarán nesta ocasión do limiar dos 68 asentos, que marcan a maioría absoluta na Cámara. Esta situación abriría un novo escenario, no que non se descarta unha repetición electoral, posto que aínda que as forzas estatais (Partit dels Socialistes, PSC-PSOE, Partido Popular (PP), Vox e Comuns Sumar) terían máis probabilidades de alcanzar esta maioría, a ultraespañolista Vox descartou apoiar unha hipotética investidura de Salvador Illa (PSC), ao que cualificou de “líder separatista”, a posición do PP foi oscilando e o propio Illa fixo fincapé en que non aceptará a Presidencia se require dos votos dos conservadores ou da extrema dereita. En paralelo, dentro do espectro independentista tamén é probábel a entrada no lexislativo de Aliança Catalana (AC), unha forza de ultradereita á que o resto de partidos soberanistas excluíron de calquera clase de pacto postelectoral. Eleccións en Catalunya: máis lío imposíbel Se en algo coinciden todos os traballos demoscópicos desta semana é en que o PSC repetirá como primeira forza, mais incrementando os 33 escanos cos que conta na actualidade até a contorna dos 40. Outra das conclusións é que Junts volverá superar ERC, que se impuxera na segunda praza en 2021 por 35.000 papeletas, manténdose ou superando os 32 escanos que ten na actualidade, mentres que ERC perdería varios representantes desde os 33 da última lexislatura. Ademais da caída da súa suma conxunta de escanos, prevese ao tempo que a CUP (9), perda a metade do seu grupo. A pugna pola cuarta praza está protagonizada polo PP (3) e Vox (11), con opcións de superar os dous a decena de deputadas e deputados, seguidos de Comuns Sumar, que tería garantida a súa presenza mais perdendo algúns dos 8 asentos cos que contaba, e estaría próximo á CUP. Pola súa parte, Ciudadanos (6) quedaría fóra do último Parlamento territorial no que aínda estaba. Posíbeis pactos Neste contexto, os pactos postelectorais xogarían un papel determinante, e se todas as formacións respectan os seus compromisos de campaña os únicos con posibilidades de triunfar nunha investidura, na que se precisa maioría absoluta na primeira votación de cada sesión e simple na segunda, son Aragonès e o candidato de Junts, o ex president Carles Puigdemont, que leva no exilio desde 2017, cando marchou coa metade do Govern ante a represión do Estado español, que detivo a outra metade do Executivo polo referendo de autodeterminación dese ano. Carles Puigdemont, candidato de Junts: "Buscan a foto da humillación e nós temos o deber de evitalo" Puigdemont reiterou que a súa aposta é a dun Goberno independentista con ERC, e Aragonès non foi tan explícito, destacando que desenvolverá alianzas “en base a propostas, non en base a etiquetas” e insistindo en que “a mellor fórmula é o independentismo de esquerdas que representa ERC”. Con todo, considerou “practicamente imposíbel” un acordo co PSC actual ante a posibilidade de repetir un tripartito como o que levou á Generalitat a Pasqual Maragall (PSC) en 2003. Ao tempo, o candidato de Junts admitiu a posibilidade dun Executivo con maioría simple no Parlament, advertindo ao PSC que retirará o seu apoio en Madrid, onde os seus votos foron determinantes para que Pedro Sánchez (PSOE) fora reelixido, se Illa é investido co apoio do PP, como aconteceu en Barcelona, o que permitiu que Jaume Collboni (PSC) se fixera coa Alcaldía. Aínda que os indicios apuntan neste caso á reedición dun acordo de coalición independentista, tamén hai que ter en conta que a relación entre Junts e ERC está nun dos seus peores momentos, após a saída dos primeiros do Govern en 2022 cuestionando, entre outros temas, a falta de avances cara á independencia. Nese sentido, arremeteron contra ERC por intentar progresar en dirección á autodeterminación por medio do diálogo co Executivo español, o que ERC lles recriminou ao asumir a mesma posición a raíz dos resultados das eleccións españolas de 2023, que deixaron o soberanismo como imprescindíbel para viabilizar o Goberno de Sánchez. Pere Aragonès (ERC): "Un pacto co PSC de hoxe é practicamente imposíbel" No comezo da campaña, marcado polo período de reflexión sobre a súa continuidade aberto por Sánchez, o Centro de Investigacións Sociolóxicas (CIS) español elevaba a arredor de 40% a porcentaxe de persoas indecisas en relación ao electorado, o que o Centre d’Estudis d’Opinió (CEO) catalán reducía a case 30%. Neste grupo identificou dúas competicións clave, a desenvolta entre PSC e ERC, que atinxe 21% das persoas que non decidiran o seu sufraxio, e a de ERC e Junts, que concentra 20%. Ante esa situación, Aragonès demandou a mobilización destas persoas, presentándose como a alternativa a un PSC “españolista” e a un Junts “dos recortes”. Financiamento e referendo, eixe da campaña soberanista Unha vez lograda a lei de amnistía, que se aprobará en poucas semanas no lexislativo español, a cambio da investidura de Sánchez, ERC e Junts centraron a súa campaña na defensa dun referendo de autodeterminación pactado e dun novo modelo de financiamento que permita a Catalunya xestionar todos os impostos do territorio, namentres o PSC propón un sistema de Facenda conxunta co Estado. O ex president Puigdemont confirma que será o candidato de Junts nas catalás A CUP rexeita estas últimas reformas ao circunscribirse ao sistema autonómico dentro do Estado e propón outro referendo de autodeterminación acompañado de mobilización popular para conseguir a independencia. No ámbito económico, ERC propón avanzar na semana laboral de catro días, á vez que Junts subliña a necesidade de reducir a carga fiscal á cidadanía e o PSC insiste na reindustrialización. Na vivenda, unha das principais preocupacións da poboación, as catro forzas reclaman incrementar a cifra de vivenda pública de alugueiro accesíbel, mais só ERC, Comuns e a CUP anunciaron que votarán a favor da regulación do alugueiro de tempada estabelecida por Aragonès cun decreto a finais de abril. Ademais, esta última formación comprometeuse a implementar a renda básica universal no país.