O Parlamento do Reino Unido valida a lei para expulsar solicitantes de asilo a Ruanda en tres meses

Case dous anos despois de que o Tribunal Europeo de Dereitos Humanos freara no último momento o primeiro voo para expulsar solicitantes de asilo no Reino Unido a Ruanda e tras dous meses de tirapuxa no Parlamento británico, na madrugada da terza feira foi validada de forma definitiva a lei para enviar persoas migrantes ao país africano, ao renunciar a Cámara dos lords á última emenda ao texto. O primeiro ministro, Rishi Sunak, do Partido Conservador, insistiu en que suporá un “cambio fundamental na ecuación global sobre migración”, poucas horas máis tarde de comprometerse a comezar coas expulsións nun prazo de 10 a 12 semanas, detallando que xa reservaron os avións correspondentes. Amais, Interior confeccionou unha listaxe de 350 persoas que considera que teñen poucas posibilidades de presentar recursos legais con éxito e que bloqueen a expulsión. Asemade, reiterou que buscan “disuadir os inmigrantes vulnerábeis de realizar cruces perigosos e romper o modelo de negocio das bandas criminais que os explotan”. En 2022, a cifra de persoas que chegaron en pequenas embarcacións cruzando a canle da Mancha ascendeu a 45.774, culminando un ascenso desde as 299 de catro anos antes. En 2023, caeu a 29.437. A pesar das declaracións dos conservadores, os datos indican que a maioría das persoas que migran por esta vía fano perante a falta de opcións legais e seguras, ademais de fuxindo da violencia e da persecución nos seus países de orixe. Do mesmo modo, e como acontece co pacto migratorio aprobado hai dúas semanas no Parlamento da Unión Europea (UE), os dereitos humanos destas persoas fican en segundo plano na lexislación, e o ministro de Interior británico, James Cleverly, chegou a afirmar que a normativa “impedirá que as persoas abusen da lei utilizando afirmacións falsas de dereitos humanos para bloquear as expulsións” e destacou que permite ao Executivo “rexeitar medidas de bloqueo provisorias impostas polos tribunais europeos”. O Parlamento da UE aproba un pacto migratorio que ignora as 30.000 mortes no Mediterráneo desde 2014 Pouco despois de que Sunak subliñara que pretenden “salvar vidas” e que “nada se interporá no noso camiño” para expulsar migrantes, transcendeu que cinco persoas, entre elas unha crianza de sete anos, morreron ao caer na auga cando trataban de chegar desde Francia ao Reino Unido nunha embarcación ateigada. A cifra de persoas que perderon a vida nesta ruta migratoria supera as 160 desde 2019. A proposta dos conservadores está orientada a circunvalar a decisión da Xustiza británica, que vetou o plan ao sentenciar que Ruanda non podía ser considerado un terceiro país seguro para enviar as solicitantes de asilo. Precisamente un dos apartados da lexislación proclama o país africano como Estado seguro para esquivar a sentenza xudicial, limitando ao tempo o acceso á Xustiza destas persoas. Michael O’Flaherty, comisario de Dereitos Humanos do Consello de Europa, fixo fincapé neste aspecto, debullando que “exclúe significativamente a capacidade dos tribunais” para “examinar de forma plena e independente” estas causas e trasladando a súa preocupación de que leve á “implementación dunha política de expulsión de persoas a Ruanda sen ningunha avaliación previa das súas solicitudes de asilo” na “maioría dos casos”. En paralelo, remarcou que xera “cuestións importantes sobre os dereitos humanos dos solicitantes de asilo e o Estado de dereito en xeral”. Lembrou que forzar unha persoa refuxiada ou solicitante de asilo a ir a un territorio onde é probábel que enfronte unha persecución viola a Convención Europea de Dereitos Humanos. “É absurdo que os tribunais se vexan obrigados a tratar Ruanda como un país seguro e que se lles prohiba considerar todas as probas en contra”, sinalou Sacha Deshmukh, líder de Amnistía Internacional no Reino Unido, que definiu a lei como unha “machada ás proteccións legais internacionais para algunhas das persoas máis vulnerábeis do mundo”. Violación do dereito internacional Ademais das críticas de entidades de dereitos humanos, a Organización das Nacións Unidas (ONU) tamén denunciou a lei, que viola a Convención sobre o Estatuto dos Refuxiados e “busca derivar a responsabilidade na protección aos refuxiados, socavando a cooperación internacional e sentando un preocupante precedente a nivel global”, resolveu Filippo Grandi, Alto Comisionado da ONU para os Refuxiados, e Volker Türk, Alto Comisionado para os Dereitos Humanos, fixo fincapé en que permitirá expulsar solicitantes de asilo, incluídas familias con crianzas, ao país africano “sen expectativa de retorno”. A ONU critica o plan británico para enviar persoas migrantes a Ruanda Ambos os dous instaron Londres a que “reconsidere” a norma e aborde “os fluxos irregulares de refuxiados e migrantes” desde a “cooperación internacional e o respecto ao dereito internacional humanitario”. “Protexer os refuxiados require que todos os países, non só os veciños en zonas de crise, cumpran coas súas obrigas”, salientou Grandi. Con anterioridade, persoas expertas da ONU advertiron ás compañías aéreas e ás autoridades que regulan a aviación que poderían ser “cómplices da violación de dereitos humanos”. Un enfoque migratorio "cruel e abominábel" O Reino Unido “debe abandonar inmediatamente este enfoque cruel e abominábel”, que causará “importantes danos médicos e humanitarios” e está baseado na “disuasión, externalización e castigo das persoas que buscan protección”, concluíu Natalie Roberts, directora de Médicos Sen Fronteiras no Reino Unido, que lembrou que Austria, membro da UE, xa enviou solicitantes de asilo a Nauru, no medio do océano Pacífico, e outro membro do bloque comunitario, Dinamarca, tamén quere expulsar migrantes a Ruanda. A fixación de Sunak coa norma está ligada á derrota dos conservadores que adiantan todas nas enquisas de cara aos vindeiros comicios lexislativos. Así e todo, unha sondaxe do xornal conservador The Times apuntou que menos dun terzo da poboación a apoia, e Matthew Rycroft, o funcionario de Interior que supervisou o plan os últimos dous anos, admitiu que non ten probas de que vaia xerar un efecto disuasorio. Á vez, os datos oficiais tamén desbotan que vaia supor un aforro para as arcas públicas, como reiterou o primeiro ministro, pois as expulsións custarán 73.000 euros máis por persoa do que custaría mantelas no Reino Unido, e o gasto por cada unha das primeiras 300 solicitantes de asilo expulsadas superará os dous millóns de euros.