tradición

Autor de 'San Xoán: coñecemento do medio cultural galego', editado por Baía Edicións en 1996, o arqueólogo e museólogo Felipe-Senén, que vén de ser recoñecido co Premio Lois Peña Novo pola súa traxectoria investigadora e divulgadora das tradicións e da cultura da Galiza, afonda nas raíces do San Xoán e nos seus rituais, con especial atención no que respecta aos catro elementos: terra, lume, auga e vento.

Icía Varela, pandeireteira e cantareira, estará participando, por primeira vez en solitario, no espectáculo Celtic Odyssée, que terá lugar no Festival Intercéltico de Lorient, celebrado entre o 4 e o 13 de agosto.

Xove acollerá a segunda edición desta cita.

Contan que, en 1317, un fidalgo chamado Xan de Arzúa quixo terminar coas burlas da comunidade xudía de Allariz e encabezou a procesión a lombos dun boi, cargado de sacos con formigas que serviron de munición para defenderse. 706 anos despois, a vila continúa a lembrar este episodio da súa historia e os bois apodéranse das rúas allaricenses durante nove días.

A Coca volve esta semana a Redondela para seguir mantendo viva a tradición. Alén das historias que se transmitiron de maneira oral sobre este animal mitolóxico, estudosos como o antropólogo Clodio González Pérez afondan nas súas orixes e en como evolucionou a celebración durante os últimos séculos.

O xurado salientou, no caso de Felipe Senén, a traxectoria dun home que ten dedicado toda a súa vida á creación, investigación e divulgación das tradicións e da cultura do país.

Os Maios constitúen unha manifestación estética que sintetiza varias formas de creación: a plástica dos propios Maios, as cántigas que se compoñen para a ocasión, as danzas de moitas localidades galegas... Todas elas son a expresión popular dun campo simbólico que axuda a reafirmar unha identidade e que contribúe a instaurar un imaxinario artístico propio. Onte tiveron lugar os primeiros en Pontevedra, en Poio, en Redondela, no Salnés, en Verín, no Barco... e nos próximos días aínda haberá máis Maios por diversos puntos da xeografía galega.
 

Eva de la Torre é unha das integrantes da Asociación de veciños de Orbazai (Lugo), así como unha das autoras da publicación sobre as construcións tradicionais escrita en colaboración co Departamento de Enxeñaría Agroforestal da Universidade de Santiago de Compostela e que agora ve a luz.

Unha manchea de actividades no encontro degustación poñen este domingo o ramo a tres días de propostas, que principiaron a sexta feira coa muiñada nos muíños do Canudo.

Tradición, cultura, traballo comunal… Son moitos os conceptos que se poden relacionar co encaixe galego, unha técnica manual de confección cuxa función foi mudando ao longo dos anos. As palilleiras que traballaban sen descanso para obteren uns ingresos son hoxe rescatadas polas deseñadoras e deseñadores que deciden integrar o encaixe tradicional nas súas prendas, creando así unha modernidade asentada sobre as raíces. Poderemos velas na Mostra do Encaixe de Camariñas.

Unha das características da Galiza, motivada pola paisaxe e a intervención do ser humano, isto é polas incidencias culturais 
-a fonda prehistoria, o mundo céltico, romano, cristián, medieval, a misión, as viaxes...- é a variedade, o minifundismo de leiras, castros, parroquias, o barroquismo. E pese a todo, non poden os bombardeos mediáticos e consumistas con semellantes orixes e coa orixinalidade, aínda así tamén se deixan enxergar os feísmos, os castrapismos, os novos esperpentos como efectos da aculturación.

Manuel Vilar Álvarez é o director do Museo do Pobo Galego.

Sara Marchena e Alba María dirixen os obradoiros.

Os cantos de Reis constitúen un xénero que provocou formas musicais propias e que constitúe unha parte sorprendentemente rica do patrimonio inmaterial da Galiza. Os tipos de canto mudan segundo os lugares en que se dean, mais a tradición de reunirse para ir cantar de casa en casa é a mesma en todo o país.  

Antón Cortizas, docente e escritor, foi galardoado co Premio Arume polo seu poemario Os versos da mariola, onde mestura os seus coñecementos sobre o xogo tradicional cos versos e as rimas. Cortizas aborda as particularidades deste tipo de xogos así como as consecuencias da perda do que é, como el di, "unha forma natural do desenvolvemento humano". 

Durante o Nadal, os defuntos e as ánimas tamén están moi presentes na cultura do país

En todo o mundo máis de 20 países conmemoran no 1 de abril o día das brincadeiras.

As celebracións do ciclo das presentes festas comprenden varios días. A Noiteboa, Nadal, Santos Inocentes, San Silvestre, Aninovo e o Día de Reis. Segundo sinala a 'Nós Diario' o antropólogo Rafael Quintía, son "as clásicas festas do cambio de ciclo presentes na cultura galega e internacional". Explica que neste tipo de celebracións "repítense determinados ritos presentes noutros períodos como Defuntos ou San Xoán".