tradución

María Alonso Seisdedos, filóloga e tradutora, fala do Premio Plácido Castro -da fundación homónima-, no que foi recoñecida pola tradución do catalán ao galego da obra Canto eu e a montaña baila, de Irene Solá, e que lle será outorgado o día 30 de setembro. Alonso fala dos procesos internos no seu labor e dun panorama no que, como ela di, "as novidades literarias duran menos de tres meses".

A filóloga obtivo o galardón por unha adaptación ao galego dunha obra en catalán.

Kathleen March naceu en Rochester (NY) en 1949 e formouse como especialista en estudos hispánicos, latinoamericanos e portugueses; na actualidade é catedrática emérita de Español na University of Maine. Chegou á Galiza en 1975 un pouco por casualidade, para estudar a poesía de Manuel Antonio, e aquí quedou prendida da cultura e do país. Desde aquela, ten publicado estudos sobre Carvalho Calero, Castelao, Luz Pozo, Xohana Torres e, sobre todo Rosalía de Castro, ademais de desenvolver un incansábel labor como tradutora. Nos anos 80 fundou e presidiu a Galician Studies Association (a actual Asociación Internacional de Estudos Galegos), que se revelou como unha utilísima ferramenta para impulsar os estudos galegos na academia norteamericana e, posteriormente, no ámbito internacional.

O sector editorial segue descontento cos criterios que a Xunta estabelece para outorgar as axudas á tradución de textos literarios, considerándoo pouco profesionais.

De Pasolini a Asimov; de Aphra Behn a Siri Hustvedt; de Strindberg a Yasmina Reza. As literaturas do mundo dialogan co galego grazas ás traducións. Hugin e Munin celebra este Nadal dez anos de actividade, nos que creou un corpus de máis de cen títulos e propiciou o enriquecemento do caudal artístico da nosa lingua.

A editora Chan de Pólvora publica 'Receitas de inverno desde a comunidade', a nova proposta de poesía da escritora. O libro foi traducido ao galego polo tamén escritor Samuel Solleiro. Esta saída ao mercado forma parte dunha forte aposta na gañadora do Nobel de Literatura de 2020.

Foi un clásico no sentido clásico. Escribiu sonetos e traduciu a Dante en tercetos encadeados. Erixiu novelas como torres que sinalan un camiño e poemas como cervos que baixan a beber nas fontes. Darío Xohán Cabana deixounos coa discreción de que sempre fixo gala, malia ser o autor dunha obra dun valor extraordinario. 

A India. 1969. Ammu abandona o seu marido, alcólico e maltratador, e marcha cos seus fillos xemelgos. Como muller divorciada, é vista como unha paria. Así arranca O deus das pequenas cousas (Kalandraka, 2021), novela coa que a escritora Arundhati Roy debuta en 1997. "Unha profunda e poética análise das raíces da India". Unha obra que agora ve luz en galego grazas ao labor da tradutora Antía Veres, a quen lle lanzamos unhas preguntas para saber máis sobre esta novela. 

Unha voz, moitas voces. Xela Arias tradutora (Xerais, 2021) é a primeira obra que pon o foco na faceta tradutolóxica desta autora, homenaxeada co Día das Letras Galegas. Un libro que deita luz non só sobre as traducións de Xela Arias e sobre o seu papel como tradutora e como mediadora cultural, senón tamén sobre a configuración do sistema literario galego desde os 80 até a actualidade. 
 

Os docentes da Facultade de Filoloxía e Tradución Burghard Baltrusch e Antía Monteagudo son os encargados de organizar o ciclo Vozes Mulheres nas literaturas en língua galega e portuguesa, aberto ao público e que constará de recitais e faladoiros do 3 de novembro ao 1 de decembro. Neste ciclo divulgativo e de estudo participarán especialistas portuguesas afincadas en Francia, Reino Unido e Portugal, así como a galega Chus Nogueira, da USC. Centraranse no estudo de autoras lusófonas e galegas como Chus Pato ou Isabela Figueiredo.  

Asterix e o Grifón é a nova aventura do pequeno heroe galo, editada nun lanzamento simultáneo en dezasete linguas diferentes. O novo álbum incorpora, como é habitual, novas preocupacións que o manteñen en sintonía coa actualidade: a defensa do medio ambiente e o feminismo. 

A falta de control na concesión das axudas da Xunta da Galiza á tradución de textos literarios provocou que unha empresa dada de alta pouco antes da convocatoria por unha muller condenada por estafa fose a segunda máis beneficiada na convocatoria destas
subvencións. As editoriais galegas insisten en que advertiron do risco.

A Xunta pagará para que se traduza a mesma obra tres veces. Ademais, concederá unha estimábel cantidade de diñeiro para que se vertan ao galego obras de autores nados na Galiza que escriben ou escribiron en castelán. Estes son só algúns dos desatinos que exasperan ás editoriais galegas.

Pola tradución da obra do escritor suízo Friedrich Glauser, “Schlumpf, Erwin: Homicidio”.

Mario Regueira mostra como o labor de Xela Arias no campo da tradución tivo un valor estratéxico e simbólico nun contexto en que a representación da lingua e da cultura galega adquirían un papel fundamental na sociedade, nun tempo “en ocasións con pouca consciencia das súas propias limitacións e tamén das súas potencialidades”.

No vixésimo aniversario da Asociación Galega de Profesionais da Tradución e da Interpretación (Agpti), Nós Diario conversa coa súa presidenta, Iria Taibo, arredor da situación actual das e dos profesionais, das consecuencias da Covid-19 no seu traballo, da edición literaria e do papel da Administración.

A poesía de Chika Sagawa, os 'best-selleres' de Haruki Murakami ou a delicada prosa de Hiromi Kawakami son algunhas das obras nipoas que forman xa parte do noso sistema literario. Malia tratarse dunha lingua distante e con poucas profesionais especializadas, cada vez suman máis os títulos xaponeses que podemos atopar en en galego, mesmo antes que en castelán.  

Tensando a linguaxe até o extremo, a que se denunciaba "asasina de equilibrios" faría hoxe 59 anos. 'Nos Diario' achégase á rompedora traxectoria de Xela Arias alén da poesía.