poesía

O período para presentar obras inéditas de poesía á oitava edición do premio Lueiro Rey de poesía remata o 30 de setembro. Convoca o Concello de Fornelos de Montes en colaboración coa Deputación de Pontevedra.

A poeta Lupe Gómez (Fisteus, Curtis, 1972) escribe cartas. E ademais envíaas por correo postal. Os seus correspondentes, diversos, son a miúdo tamén escritoras e escritores. Fosforescencias titúlase o volume que recolle un bo monllo delas, todas de 2012, e que a finais de ano publicará Alvarellos.

A Irmandade Manuel María conmemora o vindeiro 8 de agosto 15 anos do pasamento de Manuel María. Farao cunha xornada con epicentro en Outeiro de Rei, lugar natal do poeta en 1929, e título Memoria da Chaira Enteira.

O territorio real que deu lugar a un dos mundos poéticos máis determinantes da literatura galega contemporánea acolle esta fin de semana a quinta edición do Festival dos Eidos. Música, danza ou poesía conforman un programa “multidisciplinar” cuxa sede será a casa natal de Uxío Novoneyra, autor dos Eidos, pero estenderase por toda a aldea de Parada entre o 23 e o 25 de agosto.

Apenas catro libros publicados entre 1986 e 2003 e dous inéditos compoñen a obra completa de Xela Arias (Sarria, 1962-Vigo, 2003), espida e radical, tensa e singular. Abondo para que sexa influínte e reivindicada polas novas promocións de escritoras. As agrupadas na plataforma de crítica feminista A Sega celébrana este 15 de agosto en Vigo: é o Día das Galegas nas Letras.

Un ensaio sobre participación política e solidariedade internacionalista abre o libro da 33ª edición do Festival de Poesía no Condado. “Facer política. Co inxusta, inexpugnábel e corrupta que é a política. Pois precisamente por iso cómpre facer política”, di. Escríbeo un dos grandes autores vascos vivos, case un mito: Joseba Sarrionandia (Iurreta, Euskadi, 1958).

Sementeira Porträts son 42 poemas para 42 retratos. “A man sincera. / País, corazón, portátil. / Emigrar? Ir dar”, escribe Manuel Rivas, autor dos textos que acompañan as fotografías de Manuel Álvarez. Á Sociedade Galega Sementeira de Basilea, en Suíza, pertencen os retratados. A asociación encargouse de publicar o volume.

Os filósofos xa non brindan con cicuta é o poemario co que o xornalista e escritor Miguel Sande gañou o Premio de Poesía Afundación, de entre 30 obras inéditas apresentadas.

“É difícil entender a tribo, / pertencer sen ser devorado. [...] É difícil a tribo, levar o seu nome”, escribe Míriam Ferradáns na penúltima páxina de Nomes de fume (Espiral Maior, 2017). A obra, o seu primeiro libro con distribución comercial, é unha indagación adusta e inclemente sobre a familia, a comunidade, o loito. Celebrado por crítica e lectorado, a poeta Dolors Miquel vén de traducilo ao catalán.

Minutos para medianoite (Galaxia, 2019) “esculca na zona iluminada polo foco da luz, ao tempo que estende a circunferencia do misterio que o arrodea”. Son poemas compartidos, escritos por Xavier Queipo (Compostela, 1957) e Ramón Neto (Illa de Arousa, 1975), expatriados en Bruxelas e poetas.

Certa crítica cualifica a súa poesía de surrealista, mais Juan Carlos Mestre (Vilafranca do Bierzo, 1957) adoita matizar e explica que cada verso seu nace “da interiorización dunha experiencia vital”. De atender ao poeta, diríase que a vida o levou á lingua galega. Neste idioma estréase con 200 gramos de patacas tristes (Espiral Maior, 2019).

“Pasa, río, pasa, río, / co teu maino rebulir; / pasa, pasa antre as froliñas / color de ouro e de marfil, / a quen cos teus doces labios / tan doces cousas lles dis”, comeza o poema número 19 de Cantares Gallegos e a letra da primeira canción de Si Cantas, es ti que cantas, o novo disco de Tino Baz.

O xurado elixiu por unanimidade o poemario de López Sánchez nun certame no que concorreron até 49 autoras e autores da Galiza e Portugal.

“Trátase dun libro que dá sinais, prevé o baleiro, abrea as fendas do que xa non é, até chegar a habitar o oco”. Así sintetiza o xurado da sexta edición do premio Gonzalo López Abente a obra gañadora, Onde nacen as hedras, de Ana Varela Miño.

A poesía apropiarase das estreitas, retortas, históricas rúas de Combarro (Poio) o 5 e o 6 de xullo. O festival Fala o Mar, organizado pola asociación cultural Armadiña, xuntará poetas, performers, proxección e mesmo obradoiros de creación.

A poeta Pilar Pallarés (Culleredo, 1957) ten un ritmo demorado de publicación, Apenas cinco libros en 30 anos. Porén, a súa obra conta entre as máis determinantes da poesía galega recente. Este sábado, 29 de xuño, recibe o recoñecemento dos seus colegas: a Asociación de Escritoras en Lingua Galega distínguea como Escritora na súa Terra.

Son voces que cantan á igualdade, refugan a idea de propiedade, pensan a vida como antítese da mercadoría. Atravesan tecidos vexetais, edificios que vibran, ao fondo os faros, deuses, pedras, os animais, incluídos os sapiens. Un libre favor (Galaxia, 2019), décimo primeiro libro de Chus Pato, explora ademais o que a autora denomina “contención do eu autorial” na escrita.

En Se calhar não é o tempo o que importa, a poeta Eli Ríos (Londres, 1976) afonda na investigación formal que iniciara en Culpable (Xerais, 2017). O poema estala e incorpora todo tipo de materiais, os ritmos desfigúranse, hai onirismo e ataques frontais ás escravitudes da vida cotiá. É, ademais, un dos últimos títulos de Urutau, recente e activa editora galego brasileira cuxa sección na Galiza dirixe Wladimir Vaz.

Poeta el mesmo, inspirador de dous dos grandes libros de Luis Cernuda, actor no lendario filme L'espoir (Serra de Teruel) de Malraux, alistado na Lexión cos nacionais para axiña fuxir e combater pola República na Guerra Civil. A biografía do coruñés Serafín Ferro contén un cento de vidas. É a escollida pola editorial Chan da Pólvora para a súa iniciativa Día do Orgullo Galego.