Lei histórica contra o matrimonio infantil en Serra Leoa

A República de Serra Leoa promulgou unha nova lei contra o matrimonio infantil, que entrou en vigor o pasado 2 de xullo. África é a segunda rexión do mundo onde máis nenas casadas hai, pero a que máis lentamente está a promover medidas para reducir estas cifras. O país de Serra Leoa foi obxecto de grandes titulares da prensa internacional a principios de mes por ter promulgado unha nova lei en contra do matrimonio infantil, unha das causas de dereitos humanos que segue a ser unha tarefa pendente en moitos Estados africanos. Entre as novas previsións entradas en vigor o día 2 de xullo, calquera persoa implicada no matrimonio dunha nena menor de 18 anos de idade poderá enfrontar condenas de, polo menos, 15 anos de cárcere e unha multa en torno aos 4.000 dólares. Neste aspecto, a lei é verdadeiramente avanzada en comparación co resto do entorno africano: a penalización das persoas implicadas, non só do cónxuxe, senón tamén dos padres e ata de invitados que participen na cerimonia de voda. Os cómplices teñen penas de 10 anos de prisión e 2.500 dólares. Ademais, as vítimas poden legalmente pedir a anulación do matrimonio, e tamén solicitar unha compensación de carácter económico. A cohabitación con menores fóra do matrimonio, na que se manteñan relacións sexuais con menores, queda igualmente prohibida por esta nova lei. A primeira dama do país, Fatima Bio, é unha das principais promotoras desta lexislación, deseñada para protexer ás menores de idade dunha práctica que, especialmente nas áreas máis rurais, aínda se considera unha tradición. Bio chegou a afirmar que, para ela, a cuestión era unha batalla persoal, xa que ela mesma case foi vítima desta práctica. O Ministerio de Saúde sinalou que case un terzo das nenas do país son casadas antes de cumpriren os 18 anos de idade. A práctica do matrimonio infantil constitúe, ademais de unha violación dos dereitos da infancia, un perigo para a saúde, xa que Serra Leoa conta con unha das taxas de mortalidade materna máis altas do mundo. Por non falar, claro está, das feridas non mortais e os traumas psicolóxico. Violencia sexual Sumadas ás preocupacións pola saúde das vítimas, tamén preocupan as situacións de violencia sexual. Segundo organizacións internacionais do calibre de Amnistía Internacional ou Human Rights Watch, en Serra Leoa, coma noutros países de África occidental, practícase a mutilación xenital feminina. Con anterioridade, Serra Leoa xa formaba parte de importantes textos e mecanismos internacionais para a protección dos dereitos da infancia e da muller, coma a Declaración dos Dereitos do Neno e a Convención sobre a Eliminación de Todas as Formas de Discriminación contra a Muller, que obrigan aos Estados a garantir o libre consentimento con respecto ao matrimonio, e nunca en casos de menores de idade. A maioría das nenas que casan sendo menores de idade abandonan os estudos, quedando relegadas a realizar as tarefas domésticas no fogar A maioría das nenas que casan sendo menores de idade abandonan os estudos, quedando relegadas a realizar as tarefas domésticas no fogar. A presión das familias é determinante: existen casos nos que os pais desherdan as fillas por negarse a contraer matrimonio. Entre as causas que explican estas tendencias á alza, o crecemento da poboación é unha das máis relevantes. A maior natalidade implica que o número de matrimonios infantís siga a aumentar, aínda que cada vez existan máis medidas para a súa prevención e persecución. Unicef, a axencia de Nacións Unidas para a protección da infancia, sinala con preocupación que África non só é a segunda rexión do mundo onde hai máis mulleres que foron casadas sendo nenas —por detrás unicamente de Asia meridional—, senón que, no ano 2050, haberá uns 350 millóns de nenas en situación de matrimonio infantil. Níxer é o país do mundo con máis matrimonios infantís —un 76% das nenas nixerinas son casadas antes da maioría de idade—, e Nixeria, país veciño, tamén presenta cifras preocupantes. As familias máis pobres son aquelas que dependen máis desta práctica, xa que os matrimonios proporcionan status social e permiten a independencia das fillas. Un dos perigos da prohibición do matrimonio infantil é que moitas veces a práctica non se extingue. Pola contra, pasa a facerse de maneira clandestina, o que leva a situacións aínda máis desfavorecedoras para as vítimas, que non teñen acceso a ningún tipo de protección legal ou social. Xunto aos esforzos dos distintos gobernos africanos, a Unión Africana tamén trata de inserir plans a nivel rexional. Entre as medidas que se contemplan para eliminar os matrimonios infantís están a educación en saúde reprodutiva e sobre os dereitos de nenos e nenas.